We zitten aan een Lange houten tuintafel in de achtertuin van een luxe villa in Eindhoven. De zon schijnt op de Ieibomen naast het zwembad. Wilde wingerd klimt gestaag regen de gevel omhoog, een bij zoemt ergens boven een jasmijnborder en verderop dropt een druppelslang loom Iangs een Haag. Deze turn is duidelijk het ontwerp van Jan Verhoeven, eigenaar van Fons Linders Tuinmeesters. Vandaag vertelt hij hoe je een toekomstbestendige tuin ontwerpt.
Wat is een toekomstbestendige tuin eigenlijk?
“Een toekomstbestendige tuin is voor mij een tuin die uitstraling, functie en beleving behoudt gedurende de jaren. Tijdloos dus, maar niet saai. Je moet je erin thuis voelen. Vandaag én over twintig jaar. Een tuin die leeft, mooi is in alle seizoenen en bestand is tegen het grilliger wordende weer.”
Zachtere winters, droge lentes, stortbuien uit het niets: het Nederlandse weer is bezig aan een herontwerp. Hoe houd je daar rekening mee in je ontwerp?
“Een goede tuin begrijpt het weer. Vroeger lieten we regenwater gewoon via goten het riool in stromen. Nu vangen we het op in de tuin zelf.” Hij loopt naar de grindzone onder het dak. “Hieronder zit een grindkoffer: een diepe laag waarin het water meteen wegzakt. Daaronder liggen drainagebuizen die het afvoeren naar een opvangsysteem verderop. Zo hou je de boel droog, zelfs bij een piekbui.”
En wat kun je doen tegen droogte?
“Tegen droogte helpt sproeien, maar wel op de juiste manier. Wie dagelijks een beetje sproeit, houdt de wortels van planten lui en oppervlakkig. Wij adviseren: geef minder vaak water, maar dan diep. Zo dwing je planten om dieper te wortelen, waardoor ze beter tegen droogte kunnen. Dat geldt ook voor hoe je je beregeningsinstallatie instelt. Veel mensen vertrouwen blind op een automatisch systeem, maar vergeten dat regen ook gewoon gratis valt. Dus: techniek inzetten, ja. Maar wel met gezond verstand.”
Hoe zit het met de bodemopbouw?
“Een luchtige, goed doorlatende bodem is de basis. Als de grond te vast is - bijvoorbeeld na bouw-verkeer – dan moet je die eerst goed diep omspitten. Hier hebben we delen tot anderhalve meter diep losgemaakt. Daarna helpt het om bodembedekkers toe te passen, zodat het vocht minder snel verdampt. Ook strooien we vaak compostsnippers of een laagje fijngemaakt blad in de borders: dat houdt het water langer vast. En natuurlijk kies je planten die tegen een stootje kunnen en niet veel verdampen.”
Welke beplantingen adviseer je voor een toekomstbestendige tuin?
“We zoeken altijd naar beplanting die om kan gaan met zowel natte periodes als extreme droogte. Een goed voorbeeld is de Quercus Phellos, ofwel de willigeik. Die past zich moeiteloos aan het Nederlandse klimaat aan. Andere ‘toekomstbomen’ die we vaak inzetten zijn kurkeiken en olijfbomen - soorten die je vroeger hier niet eens hoefde te proberen, maar nu prima kunnen.”
Welke juist niet meer, door het klimaat?
“De beuk is een boomsoort die we steeds minder toepassen. Hij is gevoelig voor de extremen waar we nu mee te maken hebben: lange droogtes en langdurige natheid. Op plekken waar vroeger een beukenhaag standaard was, kiezen we nu vaker voor alternatieven die daar beter tegen kunnen.”
Willen mensen ook dat er gezoemd, gefladderd en geschuild wordt in een tuin?
“Absoluut. Tuinen waar ’s ochtends vogels fluiten, in de schemering een egel voorbij schuifelt en vlinders hun rondje maken boven de border. Daar houden we rekening mee in ons ontwerp. Denk aan bloeiende planten voor insecten, struiken waarin vogels kunnen nestelen en bodembedekkers die de grond koel houden én kleine dieren beschutting geven.”
Hier is voor een houten poort gekozen, een duurzaam materiaal. Een bewuste keuze?
“Zeker. Een poort is een verlengstuk van de tuin. We kijken altijd naar functies zoals veiligheid, luxe en gemak, maar ook naar het materiaalgebruik. Het wordt namelijk steeds belangrijker dat poorten recyclebaar zijn of gemaakt van natuurlijke materialen. Bij Preza zitten we dus goed! Daarnaast zijn Preza- poorten verplaatsbaar als je de tuin anders inricht of als je verhuist. Dat is de toekomst!”
Tekst: Preza Magazine - Anne van den Berg
